Bilgisayarlarımızda Güvenliği Nasıl Sağlarız?

Kısa bir süre için interneti bir kenara bırakın. Bilgisayarımızdaki verilerimizin korunması için neler yapabiliriz buna bakalım… İşyerimizde ya da kişisel olarak kullandığımız bilgisayarımızda hepimizin resimleri, çeşitli dokümanları vb. var.

Bilgisayarımızda bir dosyayı silelim. Hatta geri dönüşüm kutusundan da silelim. O dosya silindi mi? Sizce evet, bizce hayır :)

Silinmedi. Bilgisayarımızdaki bilgilerin kayıt edildiği sabit diskimizde, bilgiler odacıklara kayıt edilir. (Tamam tamam, teknik bilenler bana kızmasın, sabit disk üzerindeki “sektörlerden” bahsediyorum.. Ama odacıklar demeye devam edeceğim :) )

Bir dosyayı sildiğimizde ise o dosyanın bulunduğu oda ya da birden fazla odacığın tabelasındaki “dolu” ibaresi “boş” olarak yazılır. Ama oda boşaltılmaz. Ta ki o odacığa başka bir veri yazılıncaya kadar. Ki sabit diskimizde milyonlarca odacık vardır. Bilgisayarımıza yeni bir dosya kayıt ettiğimizde bilgisayar sırası gelen ve tabelasında “boş” yazan odacığa veriyi yazar. Yani sildiğimiz bir dosyanın bulunduğu odacığa başka bir veri yazılıncaya kadar aslında o sildiğimiz dosya durur ve %80 oranında dosyalar geri alınabilir.

Bilgisayarımız bozuldu diyelim. Tamirciye verdik. Tamirci art niyetliyse içindeki dosyaları alabilir. Bunu nasıl engelleriz?

Bilgisayarlarımızda dahili sabit diskler ve harici sabit diskler vardır. Dâhili derken, bilgisayara takılı olanı (hani şu kasa içinde olan), harici derken de usb kablosuyla bağladığımız ufak disklerden bahsediyorum.

İşte bilgisayar alırken ya da şimdi gidip bir tane harici usb disk alın. (1 tb, 2 tb, 500 gb fark etmez)
Tüm verilerinizi, dosyalarınızı, resimlerinizi, dokümanlarınızı vb. her şeyi bu harici diske kayıt edin. Bilgisayarınız mı bozuldu? Çıkarın USB ‘diskin kablosunu verin bilgisayarınızı tamirciye, sonra tamir edildiğinde alın ve USB’yi tekrar takarak çalışmaya devam edin. Böylece bilgisayarınız bozulmasa ama format atma durumunda kalsanız bile format atılacak diskteki verileri başka diske alma gibi dertten de kurtulmuş olursunuz. Tabii her yıl yeni bir sabit disk alıp, öncekinden verilerinizi kopyalayıp yedek almayı unutmayın :)

Şimdi gelelim virüs konusuna.

Virüsler aslında birer ufak programdırlar. Hatta programcık diyebiliriz. Görevleri vardır. Sistemin en önemli dosyalarına kod blokları ilave ederek sisteminizin düzgün çalışmasını engelleme ya da ne yaptığınızın bilgisini, şifrelerinizi vb. internetteki bir yere göndermek gibi.

Bence bunların dışında en büyük görevi, insanlara anti virüs yazılımları satın aldırmak tabii…

Yani hastalık oluşturalım ki sonrasına aşı satalım mantığıyla benzer bir mantık dostlar.

Tabii hastalık öldürüyor mu? Evet. O zaman aşı olmak zorundayız… İşte bu yüzden de anti-virüs yazılımı da satın almak zorundayız. Burada aklınıza gelen “E bunun ücretsizleri var… Onlar olmaz mı?” sorusuna, “arabanızı ücretsiz olarak yıkattırmak ile ücretli olarak yıkattırmak arasındaki fark” diye cevap vermek mümkün.

Antivirüs yazılımları adı üstünde sisteminize sızan virüsleri temizler ya da virüslerin sisteminize girmesini engeller. Virüsler ufak programcıklar olduğu için devamlı surette yenileri ortaya çıkıyor. Ve antivirüs yazılımları da bu yeni ortaya çıkan virüslere göre kendini güncelleştirmek zorunda. Dolayısıyla antivirüs yazılımınızı güncel tutmakta fayda var. Yani bir antivirüs yazılımı kurduğunuzda onun ayarlar kısmından otomatik update’ini açık tutun.

Tabii mesele sadece virüs-antivirüs değil. Bilgisayarınıza dışarıdan yani internetten gelecek sızmaları ya da kullandığınız bir yazılımın internet üzerinden bilgilerini aktarmasını önlemek için bir de firewall yazılımları kullanmalıyız. Genelde antivirüs yazılımları ile firewall yazılımları “Total Control” gibi isimler altında bir arada sunuluyor. Yani bir antivirüs yazılım firmasının Total Control gibi adlandırdığı yazılımını aldığınızda hem anti virüs, hem de firewall almış oluyorsunuz.

Bir diğer önemli nokta ise kullandığınız işletim sisteminin de güncelleştirmeler ile birlikte kullanılmasıdır. İşletim sistemleri bilgisayarımızın en ana yazılımı olduğu için sistem güncelleştirmelerini mutlaka yapın. Sistem güncelleştirmelerinden kastımız tabii ki son versiyon işletim sistemi kullanmak değil. Mevcut işletim sisteminizdeki açıkları kapatan yamaları ve güncelleştirmeleri yüklemenizi kastediyorum.

Bir programı sisteminizden kaldırdığınızda (uninstall) tamamen tüm dosyaları silinmeyebilir. Bu nedenle kaldırma işlemi için örneğin ücretsiz bir yazılım olan Geek Uninstaller yazılımını kullanabilirsiniz. Bu ve bunun gibi yazılımlar sayesinde sisteminizde kaldırdığınız yazılımın herhangi bir “artık dosyası” kalmaz.

Bilgisayarda güvenlik konusunda son olarak ise bir donanım önerim olacak. Bilgisayarınızı kullanırken aynı anda birçok uygulama açıktır ve bu uygulamalardaki bilgilerin, dokümanların çoğu o anda ram yani geçici hafızada saklanır. Şöyle örnek verelim, siz bir Word dosyası açıp yazmaya başladığınızda Save/Kayıt edinceye kadar yazdıklarınız hafızada durur. Save/kayıt ettikten sonra yazmaya devam ettiğinizde bir sonraki kayıta kadar yazdıklarınız yine geçici hafızada durur. Dolayısıyla bu esnada yaşanacak bir elektrik kesintisi (anlık bile olsa) bilgisayarınızın resetlenmesi ya da düzgün kapatılmamasına yol açacağı için o anda açık olan dosyalarda sıkıntı yaşayabilirsiniz.

Bunun önüne geçmek için UPS kullanabilirsiniz. Ancak UPS’lerin farklı tipleri mevcuttur. Genel olarak offline ve online olarak ayırabiliriz. Offline UPS’ler elektriği kendilerinden vermezler, elektriğin kesildiği salise devreye girerler. Online UPS’ler ise bağlı olan cihazlara devamlı surette kendisinden elektrik verir.

Çoğu zaman elektriklerin saniyenin 10’da birinde gidip geldiğine şahit olmuşuzdur. Bu anlarda çoğu offline UPS’in devreye girme hızı yetersiz kalacak ve yine sisteminiz kapanacaktır. Bu nedenle UPS alırken Online UPS almaya özen gösterin.